W miniony piątek odbył się w Filharmonii Szczecińskiej koncert finałowy X Ogólnopolskiego Konkursu Akordeonowego. Najważniejszy głos należał do zwycięzcy – Pawła Janasa, który błyskotliwie zagrał koncert akordeonowy „Concerto Classico” Mikołaja Majkusiaka z towarzyszeniem szczecińskiej orkiestry symfonicznej pod batutą Zygmunta Rycherta. Chyba nawet tych, którzy nie są, oszczędnie mówiąc, miłośnikami akordeonu, występ młodego artysty przekonał. Paweł Janas udowodnił, jak elegancko i filigranowo może brzmieć ten instrument, a zarazem jak barwną i intensywną potrafi snuć narrację. Bardzo dobry występ i w pełni zasłużona nagroda.

Tym razem w pięciu koncertach zaprezentowało się jedenaścioro solistów różnych specjalności (akordeon, gitara, fortepian, skrzypce, wiolonczela, śpiew) oraz trio perkusyjne. 

Tegoroczny Tydzień Talentów pokazał też, jak bardzo wyemancypowały się instrumenty jeszcze niedawno nieobecne jako solowe na naszych estradach. Największą publiczność zgromadzili w Kąśnej […] akordeonista Paweł Janas grający błyskotliwie i arcymuzykalnie zróżnicowany stylistycznie program. Mimo iż znalazły się w nim także niełatwe współczesne kompozycje odbiór słuchaczy dowodził, że nawet z pozoru trudna muzyka trafia do publiczności, jeśli jest należycie interpretowana.

(…) prawdziwą rewelacją okazał się wystep 22-letniego akordeonisty z Jarosławia, który olśnił słuchaczy zawrotną wirtuozerią w efektownej transkrypcji Prząśniczki Mendelssohna oraz w popisowych utworach współczesnych Wieczesława Runaczaka.

[…] Do najodważniejszych akordeonowych projektów jazzowych ostatnich lat, niewątpliwie jednak należy wydany w październiku przez wytwórnię Requiem Records album „Buttonhacker”. Artysta porusza się w rejonach współczesnej muzyki klasycznej, elektroniki i kreatywnej improwizacji. Jest to album będący samodzielnym dziełem muzyka zagranym na akordeonie z szerokim zastosowaniem loopera i tkwiących w nim elektronicznych możliwości. Paweł Janas potrafi przy tym zachować idealne proporcje, nie dopuszczając by generowane poza akordeonem efekty nie zdominowały brzmienia.

Na płycie będącej w pełni autorskim dziełem akordeonisty odnajdziemy zarówno ujmującą melodykę, witalność i komunikatywność, jak swobodę improwizacyjną obfitującą w często zaskakujące rozwiązania. Artysta niejednokrotnie przyśpiewując, stukając w instrument, bądź gwiżdżąc, zdaje się być wyzwolonym z wszelkich mogących ograniczać go konwenansów. Mimo iż w wielu przypadkach mamy do czynienia z muzyką wyrafinowaną i trudną technicznie, robi ona wrażenie granej naturalnie i z wyjątkowym luzem. Różnorodność dźwięków i tekstur doprawdy zdumiewa. Paweł Janas wykorzystał do maksimum możliwości rytmiczno-melodyczne tkwiące w instrumencie. Sprawił przy tym, iż „Buttonhackera” po prostu doskonale się słucha i chce się do tej płyty wracać.

„Bardzo lubię ludzi poszukujących – pan szuka i to jest wielka chwała. Znakomicie pan żeni nowe technologie z akordeonem”

Całkowicie zmienioną wersję Santa Maria (Del Buen Ayre) z repertuaru Gotan Project mogliśmy usłyszeć za sprawą utalentowanego Pawła Janasa, zawodowego muzyka, akordeonisty. Paweł zagrał na akordeonie cyfrowym, czym absolutnie zaskoczył swoich słuchaczy. Jak dla mnie – rewelacja! Różnicowanie dynamiki, efekty łączące elektronikę z niemalże vocal play, przemyślana struktura. Mało jest takich artystów.

„Buttonhacker” to zarówno tytuł płyty, jak i artystyczny pseudonim wszechstronnego instrumentalisty i kompozytora. Artysty, który ze swobodą odnajduje się w muzyce współczesnej, elektronicznej czy improwizowanej. A jak dowiedziałem się z jego biogramu, pośród wielu sukcesów, ma na swoim koncie także tytuł Mistrza Świata w grze na akordeonie cyfrowym. Przy pracy nad solowym albumem Paweł Janas zastanawiał się nad wykorzystaniem szerokiego spektrum instrumentów. Ostatecznie stanęło na zarejestrowaniu muzyki wykonanej tylko z użyciem akustycznego akordeonu, wspomaganego w niewielkim stopniu efektami elektronicznymi: loopstation i vocoderem. Elektronika pełni tutaj jednak funkcję wspomagającą i nie przytłacza brzmienia głównego instrumentu. Na albumie znajdziemy osiem utworów, częściowo skomponowanych, w części zaimprowizowanych podczas sesji nagraniowej. Wszystkie w atrakcyjnej dla odbiorcy formule. Często urzekające melodyjnymi motywami z zadatkami na chwytliwy przebój. Dynamiczne oblicze mają rozpoczynający całość „Black Button”, „Virus” oraz „Loopman”. Od razu wpada w ucho nieco łagodniejszy „Moon Spice”, oryginalnie wybrzmiewa także końcówka „Catch Me!”. Jednak  największe wrażenie wywarło na mnie nagranie finałowe. Zdecydowanie najdłuższe, trwające prawie dziesięć minut. Zgodnie ze swoim tytułem malujące urzekające, wysublimowane pejzaże. Utrzymane w spokojnym nastroju, choć momentami mroczne i ciężkie. Podążające w stronę muzyki ilustracyjnej, filmowej. Nieco odmienne klimatem od pozostałych siedmiu utworów, ale może właśnie dzięki tej odmienności, kapitalnie podsumowujące cały materiał. Dla mnie, z upodobaniem poszukującego akordeonowych śladów w nowościach wydawniczych, „Buttonhacker” Pawła Janasa stał się jedną z najmilszych i nieoczekiwanych niespodzianek ostatnich miesięcy.

Nagrać płytę w pojedynkę, z mocno ograniczonym instrumentarium i w ciągu aż ośmiu utworów zachwycić słuchacza (a nie zanudzić, jak to często bywa) różnorodnością dźwięku i melodii (mimo tego ograniczonego instrumentarium) to naprawdę wielka sztuka. Udało się to akordeoniście Pawłowi Janasowi na jego solowym albumie Buttonhacker. Buttonhacker, mimo dosyć ograniczonej przez instrumentarium formy jest naprawdę dość eklektyczny. Co my tu mamy? Choćby siedzący w głowie za sprawą melodii Home (skat i motyw gwizdany na końcu jest uroczy), podniosły na początku, później zwiewny  Hyper,  długi Loopman, gdzie Janas uwypukla swoje umiejętności techniczne jako akordeonista czy monumentalny (ale nie ciągle), wieńczący dzieło Landscapes. Naprawdę zaskakujące jest to, że w tych ponad czterdziestu siedmiu minutach można było zmieścić tyle urokliwych melodii. Dodam jedynie od siebie, że gdy widzę solówki jazzowe, gdzie tak naprawdę przez cały album słychać jeden instrument, to wiem, że dla mnie ze względu na ubogość dźwięków, taka muzyka jest na pozycji przegranej. A tutaj jest inaczej, co jest zasługą kreatywności Janasa, która objawia się przede wszystkim przy użyciu loopera – te dodatkowe dźwięki nie są przesadzone, nie przeszkadzają wiodącemu akordeonowi, świetnie współgrają z nim. Na pewno będę wracał do tej płyty, ma w sobie ten urok, który nie pozwala o sobie zapomnieć.